Εγνατία Οδός.
Μερικά ίχνη ρωμ.λιθόστρωτων δρόμων ορισμένες τοξοτές ρωμ γέφυρες που σώθηκαν ,
καθώς και μερικά μιλιάρια που βρέθηκαν ,σε συνδυασμό με τα στοιχεία των οδοιπορικών ,μας επιτρέπουν να βγάλουμε το συμπέρασμα οτι κυρίως πάνω στ'αχνάρια των αρχαίων δρόμων κατασκευάστηκε και η Εγνατία οδός με τις δευτερεύουσες αρτηρίες της .Φυσικά σε ορισμένες περιοχές δέν παρέλειψαν οι Ρωμαίοι να χαράξουν απο την αρχή καινούριους δρόμους για την εξυπηρέτηση νεoϊδρυθέντων πολισμάτων ή για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τις οποίες επέβαλλε η καινούρια πολιτική κατάσταση που διαμορφώθηκε μετά την ρωμ .κατάκτηση .
Η κύρια αρτηρία της Εγνατίας οδού που ερχόταν απ΄τα στενά της Ρεντίνας ,ακολουθώντας τα χνάρια του αρχαίου παραλιακού δρόμου ,που τον είχαν χρησιμοποιήσει παλιότερα ο Ξέρξης ,ο Μαρδόνιος ,οΒρασίδας κ,α, περνούσε το Στρυμόνα και έφτανε στην Αμφίπολη .Παρα την ολότελη απουσία απο ίχνη του δρόμου ,φαίνεται πολύ πιθανό ,οτι αυτός ,αφήνοντας την Αμφίπολη και κατευθυνόμενος για τους Φιλλίπους ,στρεφόταν προς τα Β.Α και περνούσε βορείως του Παγγαίου και του έλους των Φιλίππων ,ακολουθώντας δηλ .τα αχνάρια του αρχαίου δρόμου Αμφίπολης -Φιλλίπων ,που είχαν κατασκευάσει Μακεδόνες και τον οποίο είχε χρησιμοποιήσει ως ένα σημείο και ο Μ.Αλέξανδρος στην εκστρατεία του εναντίον των Τριβαλλών .Η ανακάλυψη ενός μιλιαρίου στο χωριό Πρώτη ,που απέχει λίγα χλμ απ'την Αμφίπολη έρχεται να επιβεβαιώσει την πορεία της Εγνατίας απ'εδώ ,κοντά στις άλλες ενδείξεις ,που επισημάνθηκαν κοντά στους Φιλλίπους.
Αφού διέσχιζε λοιπόν την κοιλάδα του Αγγίτη ακολουθώντας περίπου την κατεύθυνση του σημερινού δρόμου Παλαιοκώμης -Κορμίστας ,έφτανε στον ποταμό Ζυγάκτη .Σ'ένα σημείο αυτού οχι πολύ μακριά απο την συμβολή του στον Αγγίτη (στην Μπάνιτσα ),περνούσε τον ποταμό απο μια μεγάλη τοξοτή γέφυρα (του Κούροβου) που σώθηκε ώς τα νεότερα χρόνια .Μόλις περνούσε την γέφυρα ,για συντομία άλλαζε κατεύθυνση και αντί να συνεχίσει πρός τη Δράμα -Δοξάτο ,όπως κάνει ο σημερινός δρόμος στρεφόταν προς τα ανατολικά και περνώντας απο τα χωριά Μαυρολεύκη ,Καλαμπάκι ,Αγ Αθανάσιο και πλάϊ απ΄τα έλη ,έφτανε κοντά στους Φιλλίπους .Περίπου δυο χλμ πρίν απο την είσοδο της στην πόλη η Εγνατία περνούσε κάτω απο μια αψίδα θριάμβου ,διέσχιζε τον ποταμό Γαγγίτη ,που αναφέρει ο Αππιανός απο μια γέφυρα που σώζονται υπολλέιματα της κοντά στο σημερινό χωριό Κρηνίδες ,έμπαινε τέλος στην πόλη απο την πύλη της Αμφίπολης και έπαιζε πια το ρόλο της Via decumana διασχίζοντας αυτήν μέσα απο το Forum
Την κατεύθυνση αυτή της Εγνατίας απο τη γέφυρα του Κούροβούς μέσα στην πόλη την αποδείχνουν 1)ένα ρωμ μιλιάριο που βρέθηκε κοντά στο χωριό Καλαμπάκι και που η επιγραφή του μας επιτρέπει να το αποδώσουμε στην Εγνατία οδό
2)η κατεύθυνση της αψίδας κατω απο την οποία περνούσε η Εγνατία οδός.
3)τα ίχνη του πλακόστρωτου δρόμου με πλάκες απο γρανίτη ,που σώθηκαν μέσα στην πόλη και ταυτίζονται με την Εγνατία .
Η απόσταση ανάμεσα στους Φιλλίπους και την Αμφίπολη ήταν 32/33 μίλια και στο τμήμα αυτής της οδού σημειώνονται απο το οδοιπορικό των Ιεροσολύμων δύο σταθμοί (mutationes) o DOMEROS και ο AD DUODECIM.Ο ταξιδιώτης που ερχόταν απο την Αμφίπολη συναντούσε σε απόσταση 13 ρωμ μιλίων τον πρώτο σταθμό Domeros και ύστερα απο πορεία άλλων 7 μιλίων ,το δεύτερο σταθμό Ad Duodecim.Οπως φανερώνει και το όνομα του ,ο δεύτερος σταθμός απείχε απο τους Φιλλίπους 12 μίλια .Η Εγνατία απο τους Φιλλίπους σε συνέχεια οδηγούσε στη Νεάπολη (Καβάλα ),όπως σημειώνουν τα οδοιπορικά και επιβεβαιώνουν δύο ρωμ μιλιάρια .Συγκεκριμένα αφού διέσχιζε το forum έβγαινε απο την πόλη ,περνώντας απο την πύλη της Νεαπολης ,διέσχιζε ένα εκτεταμένο προάστειο και συνέχιζε τη διαδρομή της περιστοιχιζόμενη ώς ένα σημείο απο τις δύο μεριές της απο τάφους .
Υστερα απο πορεία ενός μιλίου έφτανε στην πηγή Fons που μας τη γνωρίζει ο Πευτιγγερειανός πίνακας και η οποία ήταν τόπος ανάπαυσης για τους ταξιδιώτες ,Αυτή ταυτίζεται με τη σημερινή πηγή που βρίσκεται κοντά στο Ντικιλί-Τάς,πλάι σε μια συστάδα δένδρων και στα ερείπια ενός οικοδομήματος .Απο τη Fons ακολουθώντας πια τα ίχνη του αρχαίου δρόμου των Θασίων και Δατηνών (σημ.Δρόμος Φιλλίπων -Καβάλας ) και ύστερα απο πορεία 10/12 μιλίων,αφού ενώνονταν στην κορυφή του Συμβόλου με τον αρχαίο δρόμο της Πιέριδας ,παρέκαμπτε τους γκρεμούς του βουνού και έμπαινε στην Νεάπολη ,στην οποία βρέθηκε και ένα μιλιάριο της εποχής του Σέπτιμίου Σεβήρου και Καρακάλλα .Το κομμάτι αυτό της Εγνατίας ήταν το πιο πολυσύχναστο ,ιδιαίτερα υστερα απο την ίδρυση της ρωμ,αποικίας των Φιλλίπων ,οπότε η Νεάπολη χρησίμευε σάν επίνειο πιά των Φιλλίπων .
Απο τη Νεάπολη η Εγνατία συνέχιζε παραλιακά την πορεία της πρός τα ανατολικά ,ακολουθώντας το ανατολικό τμήμα του αρχαίου δρόμου Βυζαντίου -Θέρμης (σημ,δρόμο Καβάλας- Ξανθης) .Υστερα απο πορεία 9 μιλίων,αφού πρώτα περνούσε τα στενά των Σαππαίων που σχηματίζονται ανάμεσα στο Σύμβολο και τη θάλασσα ,έφτανε στο σταθμό Ακόντισμα .Αυτός ταυτίζεται με αρκετή πιθανότητα με τα ερείπια του αρχαίου πολίσματος που εντοπίστηκαν σ ένα λόφο ανατολικά της Ν.Καρβάλης,απο την περιοχή της οποίας προφανώς προέρχεται ένα μιλιάριο της εποχής του Καρακάλλα .Αφού περνούσε
λοιπόν απο τη βόρεια πλευρά του λόφου αυτού διέσχιζε την πορεία της μέσα απο τη Θράκη .
Ο επόμενος σταθμός της Εγνατίας μετά το ακόντισμα ήταν η Τόπειρος
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Κ.ΣΑΜΣΑΡΗ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου